"Μαθήτρια στα χρόνια του πολέμου" Ένα ντοκουμέντο για την ιταλική κατοχή στην Κέρκυρα : Μαρία - Κρόκου Σγούρου

Το βιβλίο αυτό δεν είναι ένα απλό διήγημα, είναι ένα ντοκουμέντο. Η συγγραφέας, Μαρία - Κρόκου Σγούρου, μέσα από τις γραμμές του βιβλίου μας, μεταφέρει στην κατεχόμενη από τους Ιταλούς και έπειτα από τους Γερμανούς, Κέρκυρα.
Τα γεγονότα αυτά θα είναι λίγο έως πολύ γνωστά στους παλιότερους κατοίκους του υπέροχου αυτού νησιού των Επτανήσων, αξίζει όμως, για να μην πούμε ότι επιβάλλεται, να διαβαστεί από τους νεώτερους αλλά και από τους υπολοίπους Έλληνες γιατί η ιστορία ενός κομματιού της Ελληνικής Πατρίδος είναι κομμάτι από την ψυχή όλης της Ελλάδος. Επίσης η αντιμετώπιση με θάρρος και σθένος τραγικών καταστάσεων για την πατρίδα είναι παράδειγμα προς μίμηση για τις νεώτερες γενεές.
Η Μαρία - Κρόκου Σγούρου, αφηγείται, πέραν των ιστορικών γεγονότων, με τι τρόπο έγινε «δεκτή» η ιταλική κατοχή στην Κέρκυρα. Και μέσα από τις πράξεις μιας ομάδας παιδιών, της παρέας της, μας μεταφέρει το κλίμα που επικρατούσε αλλά και τις αντιδράσεις της νεολαίας και δη της μαθητιώσης στην προσπάθεια αλλοτρίωσης του φρονήματος τους και στον αφελληνισμό του νησιού.
Μετά από μία ενδελεχή εξιστόρηση των προσπαθειών των Ιταλών αξιωματούχων οι οποίες βεβαίως ήταν άκαρπες μετά από τις αντιδράσεις σύσσωμου του απλού κερκυραϊκού λαού αλλά και της ηγεσίας του. Ιερέων, δημάρχων, κοινοταρχών, δασκάλων (δυστυχώς καμία σύγκριση με σήμερα) τον Ιταλικό Στρατό μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας διαδέχονται στην διοίκηση της Κέρκυρας οι Γερμανοί.
Οφείλουμε βέβαια να πούμε με βάση τα στοιχεία που απλόχερα μας δίνει η συγγραφέας ότι οι Ιταλοί μπορεί να θεωρούσαν το νησί ιταλική κτήση, αλλά δεν μεταχειρίστηκαν βίαιες και απάνθρωπες μεθόδους για να πετύχουν την μετέπειτα προσάρτησή του, όπως επί παραδείγματι οι Βούλγαροι στην Ανατολική Μακεδονία, οι οποίοι με τις πράξεις τους ανάγκασαν τον Γερμανικό Στρατό να επέμβει για να επιβάλλει την τάξη. Θα περίμενε κανείς με βάση αυτά που έχουν διδάξει οι νικητές του Β΄ Π.Π., οι Γερμανοί να ήταν σκληρότεροι των Ιταλών, ακόμη και απάνθρωποι. Αντιθέτως βλέπουμε ότι οι Γερμανοί επιτρέπουν την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και τις υπόλοιπες δραστηριότητες, οι οποίες συνδέονται με τα ελληνικά ήθη και έθιμα. Βέβαια η κατοχή είναι κατοχή και ο λαός ταλαιπωρείται, ίσως όμως περισσότερο από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να εξουδετερώσουν τον αντίπαλό τους βομβαρδίζουν ακόμα και κατοικημένες περιοχές (προσφιλής τους μέθοδος).
Συγκινητική είναι η εξιστόρηση του γεγονότος του τραυματισμού της συγγραφέως από θραύσμα βόμβας στον λαιμό και η μεταφορά της από Γερμανούς για τις πρώτες βοήθειες και την επέμβαση αφαίρεσης του έπειτα.
Στα δύο τελευταία κεφάλαια και αφού η Ελλάδα πλέον είναι ελεύθερη, γίνεται μία κριτική των πεπραγμένων των κομμουνιστών σε όλη την Ελλάδα και μάλιστα με καθαρό μυαλό, λόγω του ότι στην Κέρκυρα δεν έγινε ένοπλη σύρραξη. Και αυτό χάρις στην προσπάθεια των αντάρτικων ομάδων του ΕΔΕΣ, που απέτρεψαν την κατάληψή της όπως και των Παξών.
Σε αυτό το σημείο τελειώνει η αφήγηση για τα δραματικά γεγονότα του 1940-49 στην Κέρκυρα με μια μεγάλη πικρία. Γιατί δύο από τους νέους της παρέας δεν σκοτώθηκαν από τον εχθρό, αλλά από «αδελφούς».